مبارزه با نماتد گوجه

مبارزه با نماتد گوجه در این مقاله قصد داریم از کنترل آفات و بیماری‌های گوجه فرنگی که مخصوصا هم در کشور ما وجود دارند صحبت کنیم. سعی می‌کنیم هر مورد را تا حدّ ممکن واضح بیان کنیم و از اصطلاحات پیچیده استفاده نکنیم. برای هر کدام از این آفات و بیماری‌های گوجه فرنگی نیز تقریباً همه‌ی راه‌حل‌ها را پیش روی شما می‌گذاریم.

نخستین بیماری که می‌خواهیم دربارۀ آن صحبت کنیم، نماتد ریشه گرهی (Melidogyne spp) است. این نماتد یک انگل اجباری و داخلی ریشه‌ی گیاه است که با ایجاد تغییراتی در فیزیولوژی بیوشیمی و ساختمان گیاه، باعث بروز اختلال در گیاه میزبان و کاهش رشد آن می‌شود.
M.hapl، M.javanica، M.incgnita، M.arenaria از خسارت‌زاترین نماتدهای ریشه گرهی محسوب می‌شوند. حداقل ۹۰% خسارت نماتد مربوط به گونه‌های مذکور است.

• اول از همه، بررسی‌ها نشان داده گالزایی توده تخم و تولید مثل این نماتد به ترتیب بیشتر از همه با استفاده از فرمآلین و سپس ازن کاهش می‌یابد.
• در خاک‌های آلوده به نماتد محلول‌پاشی سولفات کلسیم در غلظت ۱۵ میلی‌مول بر لیتر می‌تواند علاوه بر بهبود خصوصیات رویشی گوجه فرنگی، باعث کاهش اندازۀ گل تعداد گال و جمعیت نهایی کاهش تولید شود.
• برگ‌های خرد شدۀ خردل نیز به دلیل آزاد کردن ماده‌ای به نام ایزوتیو سیانات اثر نماتدکشی قابل توجّهی دارند. همچنین مخلوط آن با خاک نه‌تنها اثرات سوء روی گوجه ندارد، بلکه روی پارامترهای رشدی گیاه اثر مثبت و فزاینده‌ نیز دارد.

مبارزه با نماتد گوجه

• ریشه گرهی شدن بارز ترین نشانه وجود نماتد است.
• رنگ پریدگی و ضعف بوته
• علایم کمبود عناصر از جمله کلسیم و بشابی شدن برگ ها
• کوتوله ماندن بوته
• علایم کبود آب و حاشیه سوختگی برگ ها و علایم بند آمدن آوند چوبی

نماتد در چه شرایط و خاک هایی موجب ایجاد بیماری می شود؟

• در خاک های فقیر که ماده آلی کم دارند شنی که مخصوصا با آب شیرین هم آبیاری می شوند.
• در شرایطی که گیاه به لحاظ تغذیه ای ضعیف است.
•  خاک بستر قلیایی و آهکی باشد.
• آبیاری بیش از حد نیز می تواند موجب افزایش جمعیت نماتد شود.

پیشگیری و درمان نماتد

• برترین راهکار، استفاده از ارقام مقاوم است. خوشبختانه امروزه در بازار رقم هایی از صیفی جات موجود هستند که مقاومت نسبی خوبی به نماتد دارند.
• آفتاب دهی یا سولاریزیشن و ضدعفونی بستر در گلخانه ها و کشت های تابستانه مناطق جنوبی یکی از راهکارهای موثر در کنترل نماتد است.
• یکی از راهکارهای پیشگیری تغذیه مناسب و استفاده از عناصری که می توانند اعمال ریشه را کمک می کنند مانند فسفر، روی، پتاسیم و حتی کلسیم است.
• آبیاری با آب گل آلود جهت سنگین کردن خاک (در آبیاری های غرق آبی)
• استفاده از انواع اسید مانند اسید فسفریک، اسید انفیوریک، گوگرد باکیفیت معدنی اسیدی،
• افزایش فواصل آبیاری (در صورتی که خاک شما شنی باشد این ترفند را باید خیلی هوشمندانه انجام داد و نباید اجازه داد به گیاه تنش وارد شود. چرا که تنش آبی می تواند می تواند موجب افزایش خسارت شود)

مبارزه با نماتد گوجه

• استفاده از کودهای دامی و مرغی و حتی اسید هیومیک جهت افزایش ماده آلی خاک. افزودن ماده آلی خاک موجب بهبود دانه بندی و کاهش منافذ خاک خالی خاک و همچنین بهبود تغذیه می شود.
• تقویت بوته با محلولپاشی عناصر غیر متحرک مانند کلسیم و بور، محلولپاشی ریز مغذی ها و عناصری که جذب آنها از خاک ممکن مشکل است (مثلا در خاک های آلوده به نماتد معمولا پی اچ بالایی داریم و عناصر ریز مغذی جذب پایینی دارند بنابراین محلولپاشی این عناصر لازم است)، محلولپاشی ترکیبات اسید آمینه ای و ضد شوک.
• رعایت تناوب زراعی و کشت گیاهان غیر میزبان
• استفاده از سموم نماتد کش قوی مانند ترویگو و ولوم